"Yoro" Marina Perezagua - recenzja

Ta, która nosi w sobie śmierć

O bólu, samotności, stracie, inności, mówi się na tak wiele różnych sposobów – krzykiem, płaczem, śmiechem, rozedrganiem. Odróżnia je język opowiadającego i jego umiejętność do przekazania nam emocji lub tego, co kryje się na ich powierzchni. Przedstawia swoje wnętrze bądź zewnętrze, by lepiej uchwycić świat, w którym istnieje. Jak jedną z takich historii opowiedziała Marina Perezagua?

Yoro to spowiedź, wyznanie winy ale także opowieść o życiu istoty, która przeżyła więcej, niż można udźwignąć. Nazywa siebie H, gdyż w języku hiszpańskim ta litera jest niema. H postanawia mówić głosem wszystkich tych, których nie słuchano, którym kazano milczeć. Jej historia rozpoczyna się ogniem, sama narratorka zaś śmiało mówi, że zabiła człowieka. Dlaczego? Wszystko to wiąże się z mężczyzną, którego poznała w Nowym Yorku. Okazał się byłym wojskowym, który poszukuje swojej córeczki, Yoro. H zaufała Jimowi, pokochała go na tyle, by opowiedzieć mu o swojej przeszłości. O Little Boy’u, który zabił jej rodzinę oraz całkowicie zniszczył genitalia H. O tym, że była kobietą uwięzioną w ciele mężczyzny, aż do czasu, gdy bomba skupiła całą swoją moc na jej kroczu, unicestwiając niechcianego członka.

Historia gwałtu zadanego ludzkości, wojen, kolektywnego opłakiwania zmarłych i wspólnego lęku przed śmiercią, łączy się z historią jednostki – zagubionej, innej, kobiety, która nadal myśli o swoim oderwanym penisie, choć nie czuje po nim bólów fantomowych. Yoro to powieść o bolesnej tkance rzeczywistości, której jednak nie chcemy dostrzec. Jest zbyt kłopotliwa, zbyt nieprawdopodobna, gdy spoglądamy na nią z wygodnych foteli w naszych domach. Perezagua, posługując się postacią tytułowej Yoro, mówi także o opresyjności władzy. Przedstawiając nam dziewczynkę, oddaną wojskowemu na wychowanie przez 5 lat, by później przekazywać ją dalej kolejnym rodzinom, ukazuje bezwzględność systemu, ale także przeciwstawia ją sile prawdziwej bezinteresownej miłości. H nigdy nie widziała Yoro, natomiast Jim spędził z nią tylko 5 lat. Ich życie zmienia się jednak w wieczne poszukiwanie dziewczynki, a później kobiety, o której nie wiedzą prawie nic. Nie jest to jednak podróż dla samej podróży – realnym celem jest dziecko, wielkie pragnienie H, która pozbawiona została możliwości zostania matką lub ojcem.

Zresztą kwestia rodzicielstwa zdaje się być jedną z istotniejszych w powieści. H, podczas poszukiwań Yoro, zaczyna czuć rosnący brzuch. Tej urojonej ciąży możemy się spodziewać dość szybko – Perezagua w tytułach rozdziałów rozpoczyna odliczanie do porodu. Początkowo domyślamy się, że jest to jedynie odpowiedź kobiety na wołanie dziecka. Dziecka, którego nigdy nie widziała. Autorka z macierzyństwa czyni nie tylko największe marzenie bohaterki, ale także dopełnienie jej kobiecości, ostateczny sygnał, że rodzice i lekarz pomylili się, wybierając płeć H, jednak Little Boy nie popełnił tego błędu.

Chociaż Yoro tak śmiało porusza istotne, palące kwestie naszego świata oraz problemy skonfliktowanej z nim jednostki, Perezagua nie daje rady utrzymać jej w ryzach. Początkowo powieść nosi znamiona lektury wręcz genialnej – drobiazgowej i doskonale przemyślanej konstrukcyjnie – jednak szybko staje się przesadzona w każdym calu. Przede wszystkim językowo, bo niestety Perezagua popada w tak dramatyczne tony, że niejednokrotnie trudno nie zauważyć śmieszności i sztuczności stylu autorki. Pretensjonalność wręcz wylewa się z Yoro, przez co lektura utworu staje się nieznośna. Czytelnik bardziej skupia się na wiecznych stanach lękowych bohaterki, jej zagłębianiu się we własną świadomość, niż na… no właśnie, na czym? Autorka tak chętnie wyciąga z rękawa kolejne tematy, że trudno jest zorientować się, który z nich jest tym najistotniejszym. Szkoda, bo Perezagua pokazała, że jest autorką o sporej wrażliwości. Niestety to nie wystarczy, by poradzić sobie z tak ważką problematyką.

Moja ocena: 4/10

Za tę skomplikowaną, słodko-gorzką lekturę, dziękuję

 Autorka: Marina Perezagua

Tytuł: Yoro

Data wydania: 12 września 2017

Wydawnictwo: Prószyński i S-ka